In Zacchariam prophetam nonnulla,
collecta
utcunque ex D. An'drea'
Bo'denstein' Carl'stadio'
Zaccharias praecipue annunciat instaurationem civitatis
Jherusalem et domus domini atque animat Judaeos
ut forti spiritu
rem inchoent et perficiant, Deinde regem populi et regnum
quale sit futurum depingit,1 Texit
quoque vaticinium
adversus oves occisionis et magnificos illos Cedros/
abietes,
pastores et leones appellat.2
Denique pollice-
tur dominum custoditurum Jerusalem summa custodia, praedicit
grandem afflictionem
futuram contra Jherusalem, sed protectione
domini
fieri, ne perdantur electi.3 Postremo mirabilem so-
tietatem et conventum filiis dei
despondet, nempe
repurgatum a zizaniis〈.〉
Zacchariae prophetiam credo
referendam esse ad prophetiam Hieremiae, facit
enim mentionem 70 annorum edificandi templi dei.Deus olim per Hieremiam minabatur Iudaeis cap-
tivitatem atque
illos metu iugi Babylonici compressit, quos
promissione liberationis erexit tandem.
Nam minabatur
Iudeis se laturos ferreum iugum Nabuchodonosor
annos septuaginta, quibus decursis
pollicebatur fu-
turum ut liberi exeuntes Caldeam edificarent Jherusalem
et domum domini. id quod occurret
legenti Hiere: ca:
25.4 et ca.
29.5
Caeterum anni illi videntur
protelati et alium sensum habere. quam litera
exprimit. Ideo
Daniel in intelligendo annorum numero septuaginta,
non-
nihil laboris videtur insumpsisse. Da. 9.6 Nam quamquam
Deus spiritum Cyri regis Persarum incitaverat, ut pu-
blico edictoa Iudaeos ad
edificandam domum dei
non modo sineret, sed etiam hortaretur .2. Pa: 2.7 1. Es: 1.8
Non sunt anni domini ut anni hoministamen impeditur
edificatio et opus intermittitur per
Artaxersten regem Persarum .1. Es:
4.9 Absque dubio
Iudaei
edificationem desperaverunt, tanto spatio annorum
post septuaginta impediti, illos
itaque fractos re-
collegerunt duo prophetae Aggeus et Zaccharias 1. Esd:
5 et 610〈.〉
Loci communes in Zaccharia
Locus conversionis hominis ad deum ca. 1.11 Reversionis dei ad
hominem ca. 1.12 Locus perversae maledictionis visionum .ca. 1.13
Locus orationis quae maxime
ten〈[…]〉ab
sunt in oratione ca. 1.14 Locus
nimiae irae dei ca. 1.15 Zelati sunt Zion.16 Locus paternae
custodiae, Ego
ero eis in murum ignis etc〈.〉17 Qualis
sit ecclesia dei ca. 2. Ecce ego venio et habitabo
in
medio tui,18 Locus
sacerdotii praelati ca. 3. Si in viis
meis .etc.19 Communione sanctorum ca. 3.20 Locus gratiae
populi pro illis et nostratibus
ca. 4.21 Locus iuramenti fri-
voli ca. 4.22 Et ad
domum iurantis mendaciter, An
possint angeli per homines loqui ca. 5. Angelus qui
loqueba-
tur in eo.23 Locus ieiuniorum ca. 7. cum ieiunaveritis.24
Locus operum proximis impendendorum ca. 7.
Iuditium verum,25
et ca. 8.
Haec sunt quae facietis,26 Locus
potentie dei ca.
8. Dimisi homines etc.27 Locus speciei et formae tam
regis Christi, quam regni eius.
Qualis rex tale regnum ca. 9.28
Locus vocationis gentium ca. 9.29 Locus pacis populi dei, Locus
Antichristi et malorum pastorum ca.
10.30 Locus afflictionis
quid possit, quid prosit ca. 13.31
Locus iugi Adami.
homo agricola ego sum. ca.
13.32
Zaccharias recordatio vel memoria domini interpretatur,33Barachias,34 benedictio domini35〈.〉
In toto primo ca: aliud nihil agit quam quod a viis paternis populum revocet, ut viam domini sequatur〈.〉
Offitium prophetae peculiare est referre verbum Dei ad populum/
annunciare sensum
domini populo dei, Sunt autem principes
populo/ at regnum eorum non est corporale,
ipsi annunciant
verbum veritatis et pacis. Vehementiam irae
dei exprimit,Iratus est dominus iracundia etc.36
Hoc verbum spiritus domini ingessit cordi Zacchariae ut denun-
ciaret
populo.
Viscera in scripturis intimum cordis significat quod post cir-
cumcisionem
cordis relinquitur etc〈.〉
Convertimini ad me etc. et ego convertar ad vos37
Hanc conversionem deus facit non homo〈.〉 Infra ca. 10. Con-
vertam eos quia miserebor eorum.38 Christus, Non vos me
elegistis etc.39 Haec est vox legis, lex exigit gratia
prestat,
haec vox exigit conversionem. Lex annunciat
voluntatem dei, quid petere debeamus a
deo. Sana
me domine et sanabor,40 Converte me Deus.41
salva, rex
noster. Omnes angeli et sancti non possent convertere unum
cor,
ipse exuit nos vestibus nostris et mutatoriis induit.
Haec conversio non fit nisi
aliquis docilis deo reddatur
id est discipulus dei. Unus pater hanc conversionem
efficit
cum cor radio luminis sui irradiat, Nihil eque durum
est cordi et
rationi hominis quam vita Christi, Nemo venit ad patrem
nisi per me,42 Vita Christi in corde per cordis
circumcisionem
facit illam conversionem, Circumcisio cordis avellit
quicquid
placet cordi. Ezech. 18. Convertimini ad me
et relinquite vias vestras
pessimas,43 per odium
excitatur
abiectio iniquitatis, oportet, ut crucient animum
odium〈,〉
ira, avaritia, ambitio. etc〈.〉
Deute: 10. Deus cor
mundum exigit, ita hic exigit circumcisionem in
conversione.44
EtcMoses pollicetur illam circumcisionem Deu: 30.
etc.45
Quando vita Christi
incipit placere, adducitur odium
vitae nostrae et omnium creaturarum Hiere. 7.
Hiere: 4.46
omnia haec ad
conversionem attinent, In Mose de hac
conversione, quaerite deum in toto corde ca〈.〉 4 Deu:47
Conversio fructus est spiritus,
et pertinet ad primum praeceptum,48
Conversio illa requirit mortificationem veteris hominis
et Adae. Haec summa summarum est〈.〉
Et non audierunt neque attenderunt etc.49
Hic locus est de sensu maledictionis. Maledicti et impii cog-
noscunt
sensum domini, Deu〈.〉 28. Si non audieris appre-
hendent te maledictiones istae etc〈.〉50 Deu: 31. Vere scio
pii dicunt〈:〉 iustus es dominus :–quia
dominus non est nobiscum,51 Haec
loquuntur eciam impii/
Impii eciam sciunt quia potens est dominus etc.52
Impii cognoscunt se peccasse, atque eos pudet peccatorum, sed
pudor eorum neque ex
turpitudine peccati, neque amore offen-
si dei oritur, Confusio illorum
est, qualis est confusio
furis deprehensi in furto. Hiere: 2.53 Item Hiere. 13.
Nudavi foemora
tua et cognosces peccata tua etc〈.〉54
De oratione etc〈.〉55
Deus respicit cor humiliatum et afflictum, Oportet nos
in spiritu orare hoc est
impulsu spiritus, qui praestat nobis
ut clamemus Abba pater,56 Infra ca 10. Dabo ei
spiritumd precum,57 hoc nos non possumus habere, reve-
labo eis inquit.
etc. Hiere: 22.58 Nos nescimus,
igitur
spiritus dat quid orandum sit, Vel est corde orare
spiritu novo corde
novo, ita scriptura loquitur. Men-
datium esse quicquid ratio moliatur,
prudentia carnis mors est,59
In veritate orandum est. Sermo tuus veritas, qui
vere orant semper habent verbum
cuius vi animati sunt. In ser-
mone id est promissione. Sic hic arripuit
veritatem, ac si
dicat Respice pactum tuum, propter nomen tuum audi nos.
Deu:
4. Deus custodit pactum suum, etc.60 Vel in veritate
orare est syncero ac mundo corde orare sine hypocrisi.
Quicunque orant vel petunt aliquid gratia sui in hypo-
crisi orant,
Petenda sunt quae dei voluntati conveniunt〈,〉
Si manseritis in
me etc〈.〉 quidcunque petieritis etc. Johannes 1561〈.〉
Hactenus in Zacchariam etc〈.〉