XIV 7^rCarolost'adius'.^a

In die Michaelis.¹ Evangelium.^b

Matt 18². puellum³ ein'en' klein'en' jung'en'.⁴
es'setis' sic'ut' pueri⁵ werd'et' kind'er'〈.〉 mola asi'naria'⁶
ein eszelsmuhll. In gehan'nam'⁷ in dem tahll
des feuers:–⁸

posterius volo prim'um' trac'tare' dein'de' priorem partem.⁹
ho'di'e cele'bratur' fest'um' an'gelorum'¹⁰ et finis h'uius' eva'ngelii' d'ebet' no'tari'¹¹
ho'rtamur' ad cul'turam' an'gelorum'¹² sed si resp'icimus' etc. ist lochricht¹³
stehet uff bopenen¹⁴ etc. quia nil dicitur de
cultura ang'elorum' etc. quia dicitur etc.¹⁵ Ist im
grundt kurtz unrecht〈,〉 festa ang'elorum'
et sanctorum sunt unrecht¹⁶ sed predig'en' non d'ebet'
omitti, quia nulla cre'atura' est quae p'otes't^c dare nobis
unum diem¹⁷ etc. pharisei¹⁸ instituerunt ut
videtur. ^d sed quod angeli non sunt adorandi^deet venerandi^e
Ioh'annes' in apo'calypsi' sua ^f19 et 22.^f19 audit an'gelum'〈,〉 p'ost' vo'luit' ado'rare'
angelum. etc.^20gecce no'luit' ado'rari'^g〈.〉 non maior est honor licht'er'²¹ auff-
stegken²² quam ad pe'des' ca'dere' Tho'bias' 12. ubi p'ate'r
et fi'lius' ce'ciderunt' an'te' faciem angeli etc.²³ nunc videte
quomodo gegrundt sunt festa nostra praesertim
angelorum〈.〉 de^hRaphael²⁴ dictum est,²⁵
hi duo li'bri' non sunt beschloszen, dico etsi
non sunt ca'nonici' tamen sunt herlich quomodo iuvatur
homo etc.²⁶ⁱCano'nicum'²⁷ adducamⁱ Iudi'cum' 13.²⁸ clare habetur quod
angeli non volunt honorari〈.〉²⁹ arg'umentum' lic'i't'um'
semp'er', est umbsunst festa, nisi propter verbum
dei aud'iendum'³⁰ et ut a labo're' quiescant etc.
nihil dicitur in evan'gelio' per hoc etc. In'de' non conclu〈dendum〉
ut adoratur etc.³¹ deo non angelo adscri'bendum'
qui handt abe zceuhet³² quando deus vult,
in causa est defectus fidei in quo stetit. etc.
sed erit in ex'itu' ubi dicitur etc.³³ quando tibi fui in
corde dedi angelos. etc.³⁴ honor non debet esse³⁵
geteilt etc. his'toria' habetur para'lipomenon' 26 de Azor.³⁶
XIV 7^v Ita nobis continget quando relinquimus deum et ado'ramus'
sanctos, etc. sunt creature etc. sancti,^j37
sed quod dicitur〈.〉

ac si di'ctum' tenend'um' est fac in nobis vo'luntatem' tuam
et viam³⁸ qualem h〈. .〉³⁹ o'ste'ndisti, laudate
deum in angelis etc. 've'l sanctis etc. fac in nobis
viam et vo'luntatem' tuam qualem fecisti etc.⁴⁰

Sabbatum non est propter festum datum homini sed propter
labores etc.⁴¹

Iam trac'tamus' priorem partem evan'gelii' etc.⁴² dy doc'trina'
Christi ist uber alle menschliche vornunfftt
quae'runt' dis'cipuli' quis maior⁴³, dixit der kleinste
est maior⁴⁴. et dixit nisi etc.⁴⁵

eß musz klein sein etc. vorterben
was wachsß'et'⁴⁶ unter sich gehen quid sup'erat',
quare dicit qui etc.⁴⁷ Dominus dixit haec verba sepe
in evangelio suo per omnes evan'gelizantur' et vult hoc quod qui
vult effici regnum dei in quo est deus
rex noster ordinat omnia ut paterfa'milias' in do'mo'⁴⁸
richt gebet setzt⁴⁹ et omnia placent
homini in amaritudine et suav'ita'te,⁵⁰ si rex debet
regnare sua vo'luntate' oportet quod regat etc. si non
regnat/ non est rex. oportet quod vo'luntas' dei ge-
wald'ig' regat in nos etc. non pervenitur
ad regnum dei^k nisi per gelasßenheit,⁵¹

Matt: 13 regnum dei simile gra'no' synapis
parvum est. et si creverit magnum fit et aves⁵²
nidulantur in ea.⁵³ ten'en'd'um' est dicere gra'num'
synapis est parvum et magnum, sic^l et hic
qui vult esse regnum dei, eo tendunt omnia qui
se hu'miliaverint' exal'tabuntur' etc.⁵⁴ gra'num' sy'napis' est mi'nimum' int'er'
omnia semina⁵⁵ ita et homo debet fieri omnia〈.〉
will begirde etc. muß schwinden.⁵⁶
Unde clare dicitur in evan'gelio' nisi effi'ciamini' etc.⁵⁷
XIV 8^r hoc gra'num' sy'napis' bedeut primum abscheren.
aller chrefft muglickeit etc.⁵⁸ nisi in
eo deus fecerit. etc. Io'hannes' x.⁵⁹ vorgl'eicht'
hominem qui in se confidit etc.⁶⁰ comparatur grano
frumenti quod si non mor'tuum' fuerit etc.⁶¹ sic
homo oportet quod moriatur in viribus suis et
volu'ntate' alias non fert fructum,⁶² dicit
enim contextus nisi frumentum in terram etc.⁶³
Ita et est cum homine. etc. textus. animam suam etc.⁶⁴
mag nit kommen ut fiat Christianus et reg-
num dei sed qui odit animam suam. etc.⁶⁵
id est der wirt ein reich Gottis. finden
nit anders quam quod notat seine chrefft
sed si moritur fit feindt suis viribus
et vo'luntati' fit maior etc.⁶⁶ quando bap'tizatur' aliquis
mergitur in signum seins absterben^m67
oportet in nobis non quaerere hulffen etc.
si Christus debet in nobis regnare oportet quod mo-
riatur homo, absterben etc.⁶⁸ quod habeat ernsten
haß etc. das alt leben mit nehmen
das heist crux tragen, mit begirden
zu boden gehen〈,〉 vorterben,⁶⁹ si non ita
fit,⁷⁰ nullus setz fehrer quod sit Christianus,
dicat aliquis hoc non sensi, mergk
darauff. omnia mala memine〈n〉s⁷¹
in te, oportet omnia mori in te et war'heit'
undt hass sein, si mihi non nocerem
liber essem ab omnibus inimicis et sathane,
habet quisque dia'bolum' apud se etc.⁷² numquam sen'titur'
in vobis reg'num' dei nisi erimus parvuli etc.⁷³
qui non per se erunt sed ducuntur etc.
XIV 8^v Ita bap'tizatus' Christianus qui non sentit ea
non est Christianus. Ita Christus mortuus est etc.⁷⁴
nos sumus palmites⁷⁵ Christus agricola
purgat pal'mites' etc. vita nostra debet esse
greul in oculis nostris popel,⁷⁶ quod pueri
horrescunt.⁷⁷ ea est vita Christiana, ⁿsa'pientia' huius mundi stultitia est apud deum.ⁿ⁷⁸ videns
egere Christianum etc.^o non est Christianus, qui est
incorporatus Christo etc. non potest pati etc.

Nunc de voluntate,

homo volun'tatem' suam quando habet non potest esse regnum
dei. oremus ut vo'luntas' nostra pereat etc.⁷⁹
dicentes reude ausz^p80 meam vo'luntatem' et
planta tuam id est ut tibi paream, etc.
oportet quod willenloss fiat tunc fit minor.
et fit maior⁸¹ ut crescat in arborem
et ramos et aves nidi'ficent'⁸² sunt proximi
qui simul vivunt etc. bruder et schwester⁸³
qui rument in viribus suis etc. non dictum est
hoc praedica'toribus' sed omnibus, parentibus debent filiis
proponere etc. dy gottliche warheit etc.
homo habet ein streitt quando sentit viam suam
malam. etc. Unde dicitur qui non^q non est meus
discipulus etc. si non potest etc.⁸⁴

Ein gross erschreck'en' hominibus quod qui erschreck-
et betrubet etc. puellum etc.⁸⁵ tantundem
est ac si fecisset Christo.^86rin der Christo zcustehet^r〈.〉 alias in Matt'heo'
qui cibaverit vestierit etc.⁸⁷ nottleiden
Unde hortor libe freunde me pa'scite' vestros
pau'peres' et alios notleiden'den' etc. qui non iuvat
et potest iuvare non est Christianus. etc.⁸⁸ sed nostrum
iuditium non sit turbidum arbi'trium' dicentes
qui non sunt etc.⁸⁹ relinquantur deo evangelium
praedicetur etc. Sequitur.

XV 1^r mola as'inaria'⁹⁰ sehet wie ein erschrecklich ding.⁹¹
Inde ve'li't ut manus abtr'enn'et⁹²
hoc est omnes homines qui offen'dunt' nos deum fug'iunt'
non haberent gesel'len'〈.〉

Nunc de scandalo.⁹³

das groste greulichdste^s ergernuß etc. est mala falsche^t doctrina
Christus de falsis prophetis inquit Matt〈.〉 23 a.⁹⁴
Christus credo quod dedit nobis ein schwert⁹⁵
in die handt quomodo agendum sit cum
malis doctis et falsis, ita sentio ego
quamvis nullus subscribat, et si non legitur
quod Christus dederit ein gla'dium' etc. ^ucred'endum' quod de'dit' ein leip'lich' stra'fe'^u alias
si sal infa'tuetur' etc.⁹⁶ das ist halt'en'⁹⁷ si〈[…]〉⁹⁸
vor praelaten. etc. Micheas dicit .7.^v quod
von dem getrauen parentibus freunden.
Inde illud verbum inimici domestici etc.⁹⁹
de hoc scandalo Deu'teronomio' 16.¹⁰⁰ ut qui te
ducat a bi'blia' ad iustit'iam' et tra'dat' ho'minem'
et si esset pater mater frater soror. etc.
Christus dedit suis hic ein leip'lich' straffe
et gladium¹⁰¹ domit wir mochten straffen
seduc'entem' a Christiana vita, sed videndum
est ut besßerte sich.¹⁰² etc. ut patet. exclu'datur'
extra ecclesiam et si noluerit etc. ulla
pestilens dingk venit in hunc^w
mundum quam falsa doctrina, Non dico
quod excommunicatis aliquid fiat sed ut vos eos fug'atis'¹⁰³
et ipsi meliorantur.¹⁰⁴ Papa ve'tat' ne la'ici'
trac'tent' literas,¹⁰⁵ Item prohi'bet' ne quisque dicat
spiritum suum〈.〉 bekennet^x dy gabe gottes^y etc. incidunt aliquando cogitationes
sathane.¹⁰⁶ etc. achten debemus habere quid deus
agit in cordibus nostris^z aliquando nos
adeo sumus sensuales etc. si incidit
quod quis velit esse servus dei etc. est a deo
XV 1^v deo omnia sunt adscribenda alias est superbia
ducens ad inferos ut asor Esa: 10¹⁰⁷
sunt fiische¹⁰⁸ menschen et ingrati sunt.
omnes habeatis cogit'ationes' quidem sibi volunt die
schwinden gedancken, omnia dat quae tibi
sunt necessaria, etc.

Christus dicit nemo potest ad me ve'nire' nisi
pater trax'erit'¹⁰⁹ id est cognoscere me esse filium dei
nisi deus deditur. dy kunst est a deo,
quod sim¹¹⁰ helmacher mundi omnes sunt docti
deo. schuler gottes. In der schule
gottes¹¹¹ oportet omnes esse qui volunt erudiri
a deo de me¹¹² etc. ut pueri a parentibus.
hoc consilium do in hiß tumultibus ut
oretis deum quo^aa doceat vos christianam
doctrinam. etc. verbum redet vor gott
Esaie:¹¹³ non est silentium domini, ubi loquen-
dum est deo. dormitum ire schlaffen
cum voluntate dei etc. orand'um' ut illum'in'et
cor vestrum et det doctrinam Christi etc.
kanst nit werden christglaubigk
nisi doceat pater filio teste Io'hannis' .6.¹¹⁴
si sic egerimus non relinquet nos quia
nullum unquam dereliquerit¹¹⁵ etc. nisi s'piritus' s'anctus'
docuerit nimptt keiner nit an
audita in evan'gelio'¹¹⁶ etc. quicquid praedicatur
vobis etc. s'piritus' s'anctus' est lehrmeister, gott pater
schulmeister, Esaie: scribam legem
meam in cordibus etc.¹¹⁷ Ita muß nach
kommen, ut inscribat doc'trinam' filii sui etc.
per digitum id est s'piritum' s'anctum' spero laicos doctiores
doctoribus omnibus, quia desiderant et ducet
eos in suam scholam ab hac schola mundi
et inscribat dígito suo in cor'dibus' eorum.¹¹⁸
XV 2^r si non admisissemus tra'ditiones' hominum papae etc.
et quisque doceretur in corde a deo etc. si
audiret concinantem cum sua doc'trina' gauderet,
sitis animosi deus vobiscum est, oretis ut sit
vester schulmeister. et regat pro voluntate
sua etc.