225^r

In Hieremiam Carolostadius჻¹

Proinde nedum futurorum annunciatio ad prophetam partem
ut est beneficiorum promissio et malorum minitatio/ sed
etiam oraculorum dei interpretatio quae continet lex domini. Praeci-
pua futuri boni promissio haec est. Si poenitentiam
egerit gens illa/ agam et ego poenitentiam etcetera c. xviij.²
id quod invenis primum in lege Moisi deut .xx.³ Deinde
alia/ nempe Si servieritis Nabugodonosor faciam ut
domus edificentur et multiplicemini. infra c. xx. et xix.⁴
Minitabatur Hieremias domini missu civitati hierusalem
obsidionem/ diruptionem murorum et sacrorum perditionem/
regi quoque Sedechiae miserabile exitium. infra c. xxi. xxvii.
xxxii/ xxxviii c. xlii.⁵

Cap. i.

Omnimoda multitudo prophetavit tempore Hieremie sub Josia.⁶
Hieremias erat ex sacerdotibus.⁷ Multi prophetae non
fuerunt sacerdotes ut illi duo qui in castris prophetarunt
sub Moise etcetera.⁸ De Anatoth⁹ infra legis ჻¹⁰
Lege infra c. lii. ut intelligas quae hic dicuntur.¹¹

^aSanctificavi te¹² id est separavi
te mihi in prophetam et
nuncium, sic enim scriptura ut dicitur
verbo sanctificationis/ pro consecra-
re sive separare deo. Sic
Paulus quoque sanctificatus est. Gal.
i. Qui me segregavit ab utero etc.¹³
Ro. i. Segregatus etc.¹⁴ Nihil
ergo est quod hic conferunt hiere-
miam cum Joanne჻¹⁵ Philipp.^{16 a}

Puer¹⁷ id est iuvenis.

Omnia quae mandavero჻¹⁸ Ecce
dedi verba mea in ore tuo¹⁹
Haec declarant verum prophetam.
Quia ergo dedit ei dominus
verbum corroboratus est et
dominus factus et episcopus
super gentes id est iudaeos incredulos.²⁰

225^v Ut evellas.²¹ lex occidit/ evangelium plantat etcetera²²
infra xxiiii etcetera.²³ Virgam²⁴ vel baculum.²⁵ Vigilabo id est
faciam illud²⁶ quod tu praedicabis/ non deseram verbum meum
nihil verearis. Succensam²⁷ id est vento afflatam ut
ardeant sub ea carbones. Scilicet Iudaeam arsuram.
A facie aquilonis²⁸ id est versus aquilonem.²⁹ Pandetur.³⁰ hebraeo.
Incipiet malum.³¹ Terrae³²/ totius Iudeae/ tropo scripturae
Apud Esaiam Assur dicitur virga domini qua casti-
gat suos.³³ In cantico Moisi Evaginabo gladium etc.³⁴
Vocabo.³⁵ Vides quoniam etiam impii parent verbo
domini sed in furore eius. Dominus excitat tempestatem.³⁶
loquar iudicia³⁷ id est iudicabo eos. Iudicium in
scripturis est sententia pronunciata a deo. psalmus Iudicia
domini vera iustificata in semetipsa.³⁸ Dereliquerunt³⁹
Non magis delinquit filius in patrem quam quando derelinquit.
Libaverunt⁴⁰ sacrificaverunt. Sic imagines sunt ab-
olendae propter infirmos qui se illis incurvant.⁴¹
Adorare⁴² in scripturis est incurvare/ sic Abraam
adoravit etcetera.⁴³ Non ergo semper est in spiritu adorare.⁴⁴
Igitur imaginibus incurvari prohibet et detestatur.
Sic quoque in Esaia etcetera⁴⁵/ Succinge lumbos⁴⁶ id est
comprime libidinem et desyderiam veteris Adae. Vide
ne invenias animam tuam id est tibi aliquid arroges
in officio quod iam tibi committo. Arrogantia et
superbia nobis supersunt ut agnoscamus nostram infir-
mitatem/ dum non omnes Canaaei sunt a domino deleti.⁴⁷
ut discamus pugnare cum bestiis terrae/ hoc est
purgatorium nostrum in hac vita. Non timebis.⁴⁸
prophetae fuerunt homines ut nos sed fortificati
sunt a deo ut terribiles facti sint etiam regibus
horrendis et regnis. Super჻⁴⁹ exponit quod
226^r supra dixit Super gente et regna.⁵⁰In Eze. Ut abaman-
tem et silicem dedi faciem tuam.⁵¹ Tamen dominus ten-
tavit Hieremiam quasi derelinquens in manibus inimicorum
ut infra.⁵² Hic fides est ut granum sinapis etcetera.⁵³

Caput ii.

In auribus.⁵⁴ Emphasis est.

Scopus huius loci est quod fides ex praeteritis beneficiis
corroborari debet. Semel factum ut non me in
angustia deseruerit dominus/ iam ergo non deseret
Sic David dixit Dominus qui eripuit me de ma-
nu^b ursi et leonis etcetera.⁵⁵

Hieremias quando dixit Puer ego sum⁵⁶/ peccavit,
quasi hic esse aliquid tribuendum in negocio dei rationi
humanae/ viribus/ et praemeditationi/ quasi non hic omnia dei sint
et non satis sint docti quos mittit deus. Corrigitur ergo
hic error Noli dicere etcetera.⁵⁷ Sic quoque peccavit Moises.⁵⁸
Melius fecit Esaias qui dicit Ecce ego Mitte me⁵⁹
Tota lex eo tendit ut efficiamur sicut parvuli,
ut relinquamus nos, quantum exoritur Christus tantum
occidit Adam. ¶ In deserto⁶⁰/ in quo non solum
homines non fuerunt sed ne semina quidem/ sicut populus dicit
in exodo/⁶¹ Devoratores⁶²/ tribulatores. Malum⁶³
heb. contritio.⁶⁴ ¶ Deus peperit electos immo concepit
in utero suo aeterno. Esa. Qui portamini a meo
utero etcetera⁶⁵ Absurdum esset si deus non conciperet et
pareret electos/ ipso testante Esa/ lxvi. Numquid etc.⁶⁶
propterea dicitur pater.⁶⁷ In cantico Moisi Numquid non ipse est pater etc.⁶⁸
Inde oriuntur affectus paterni. Unus est liberorum lasciva
recordatio. Numquid oblivisci potest mulier infantem suum?
Es. xlix.⁶⁹ Alius affectus/ diligens custodia liberorum. deut.
xxxii. Custodivit te ut pupillam oculi.⁷⁰ Alius/ gestatio,
Portavit te in humeris suis,⁷¹ Ut solet homo portare parvulum suum etcetera⁷²
[225bis^v] Alius/ dimicatio pro liberis/ In deut. Pugnavit
pro te dominus.⁷³ Vestitus quoque et victus liberorum huc
pertinet/ deut. viii.⁷⁴ Item Eruditio. Sicut erudit etcetera
ibidem.⁷⁵ Postremo proprio filio suo non pepercit⁷⁶ propter
illos quos gestat in utero. ¶ Sanctus⁷⁷/ potius
Sanctificatus/ vel seminatus. sicut supra.⁷⁸ Qui me
segregavit. Gal. i.⁷⁹ vel sacrificatus Israel domino.⁸⁰
Delinquunt.⁸¹ ut Assyrii. Aegypti. Arabes etcetera
quos propterea percutiam, ut infra contra eos prophetatur⁸²
et in Esaia.⁸³ Domus.⁸⁴ ex lapidibus vivis.⁸⁵
Vani facti sunt⁸⁶ id est evanuerunt. Qui sequitur rem, nihili
fit nihil, qui adhaeret deo unus spiritus efficitur cum eo.
Oseae ix. Ipsi autem abierunt ad Beelphegor etcetera⁸⁷
Hinc praeceptum est ne quid avare ex Idolis auferant
in domum suam. deut. vii.⁸⁸ psalmus Similes fiant illis
qui faciunt ea.⁸⁹ Non dixerunt⁹⁰ Id est non requi-
sierunt deum, Nullus natura sua requirit deum. psalmus Non
est intelligens etcetera⁹¹ ¶ Populus ex Aegypto per mare
rubrum eductus,⁹² venit in desertum Sur ubi primum
nullae/ deinde amarissimae aquae inveniabantur. Exo. xv.⁹³
Hic imago mortis. periissent enim siti. Aliud
desertum Sin/ ubi fame periissent Exo. xvi.⁹⁴ fuit
etiam desertum Raphidim, ubi aqua ex petra etcetera.⁹⁵
Aliud desertum Sina in quo dominus populum sibi elegit
in peculium. Exo xix.⁹⁶ Carmelus⁹⁷ quia ferti-
lissimus fuit scilicet abundantiam omnium rerum. Tenentes legem⁹⁸
Sic et de nobis dicitur qui multa disputamus et dicimus
de evangelio etcetera. Tenentes, potius. Tractantes. Christus
Sermo quem loquutus sum ille iudicabit etcetera.⁹⁹ Vide infra
c.v. Ibo ad optimates etcetera.¹⁰⁰ Nescierunt me.¹⁰¹ hoc est
quod Paulus dicit Nescientes de quibus affirmant¹⁰² ¶
226^v Quando lex non fit viva in cordibus nostris/ scientia
quam videmur scire nihil aliud erit quam testimonium contra
nos, litteram sciemus non deum. Ubi est nova vita
illic etiam sunt novi fructus. InBaal.¹⁰³ Imago primum
fuit Beli regis.¹⁰⁴ Vide quid Helias fecerit prophetis
et sacerdotibus Baal.¹⁰⁵ Annunciarunt sententias et oracula
Baal/ qui gloriabantur annunciare verbum meum.
Iudicio contendam.¹⁰⁶ Iudicio/ non est in hebraeo.¹⁰⁷ Cethim .¹⁰⁸
Argumentum contra Iudaeos ex pertinatia gentium idolatriarum.
Cethim Hieronymus putat esse partes Italiae et et orienta-
les insulas.¹⁰⁹ Simile argumentum c. xxxv.¹¹⁰

Populus meus.¹¹¹ Populum suum vocat sicut hodie qui volunt
esse Christiani et populus dei. Aqua viva. quam bibentes vivunt¹¹²
Mundi estis vos propter sermonem quem locutus sum vobis.¹¹³
Verba domini sunt aqua purissima in prophetis Eze. xxxi. et xxxvi.¹¹⁴
Cisterne¹¹⁵ sunt idola〈.〉 Constupraverunt,¹¹⁶ confregerunt-
– Vastatio Babyloniorum et Aegyptiorum super Iudaeos.

Memphis et Taphnes¹¹⁷ civitates Aegypti. In deut.
Servietis ibi diis alienis etcetera¹¹⁸ fugerunt ad Aegyptios
et auxilium speraverunt ab Assyriis. relicta aqua viva.¹¹⁹