Leo episcopus1 servus servorum dei Dilectis filiis2 Archidiacono3 et Scolastico4
ecclesie Omnium sanctorum in Wittenburgk
Brandeburgensis
-
diocesis Salutem et apostolicam benedictionem〈.〉 Querelam5 dilectorum filiorum Decani6 et Cap'itu'li ecclesie Brandeburgen'sis'7 accepimus
continentem/ quod licet ius visitandi ecclesias
hospitalia et alia pia loca infra limites Iurisdictionis Prepositure
Brandeburgen'sis'8 nuncupate consistentia/ ac personas ecclesiarum hospitalium et locorum
piorum eorundem celebrandique Sinodum in eisdem/ ac excessus crimina et delicta eorum corrigendi et
reformandi/ ac alia que inibi ad visitationis
officium pertineant exercendi/ et ratione visitationis per eos pro tempore facte/ ac aliorum premissorum
procurationes9 ac Sinodaticum10 et Cathe-
draticum11 recipiendi de antiqua et approbata/ legitimeque prescripta ac per tempus de cuius inicio
sive contrario hominum memoria non ex-
istit inconcusse observata consuetudine ad pro tempore
existentem Decanum et Capitulum prefatos/ et minime ad pro tempore existentem Preposi-
tum12 dicte ecclesie spectaverit et pertinuerit/ spectetque et pertineat
fuerintque et sint Decanus et Capitulum prefati per tempus immemorabile
huiusmodi salvis infradicendis in possessione seu quasi pacifica et quieta iuris premissorum scientibus
et patientibus Episcopo
Brandeburgen'si'13 qui
pro tempore fuit/ et Preposito prefato/ Tamen moderni
presbiteri et clerici infra limites iurisdictionis huiusmodi/ et presertim beneficia ecclesiastica
inibi obtinentes a certo tempore citra/ Decanum et Capitulum prefatos/ quominus visitationem Sinodi
celebrationesa ac alia iura predicta
libere exercere ipsorumque excessus crimina et delicta corrigere/ et que reformanda fuerint reformare/ ac
procurationes Sinodaticum
Cathedraticum et alia iura ratione visitationis et Sinodi huiusmodi ad eos spectantia/ eisque debita
percipere valerent impedire/ ac desuper
eos perturbare presumpserunt hactenus et presumunt in animarum suarum periculum/ et ipsorum Decani et Capituli preiudicium non modicum
et gravamen/ Quare pro parte dictorum Decani et Capituli
nobis fuit humiliter supplicatum, ut eis super hiis iustitie ministerio opor-
tune providere paterna
diligentia curaremus/ Quocirca discretioni vestre per apostolica scripta mandamus/ quatinus vocatis qui
fuerint
evocandi/ et auditis hincinde propositis/ quod iustum fuerit/ appellatione remota decernatis/ facientes
quod decreveritis per censuram
ecclesiasticam firmiter observari〈.〉 Testes autem qui fuerint nominati si se gratia
odio vel timore subtraxerint/ censura simili appellati-
one cessante compellatis veritati
testimonium perhibere/ Quod si non Ambo hiis exequendis potueritis interesse alter vestrum ea
nichilominus exequatur〈.〉 Datum Rome apud Sanctum
Petrum Anno Incarnationis dominice Millesimo quingentesimodecimooctavo
Septimo Kal'endas' Iunii Pontificatus nostri Anno Sexto.
Bearbeitet von Ulrich Bubenheimer
unter Mitarbeit von Antje Marx
unter Mitarbeit von Antje Marx
1
avom Editor verbessert für celebrationis
2Im stilus curiae übliche Anrede für männliche Personen. Frenz, Kanzlei,
59.
3Archidiakon am Wittenberger Allerheiligenstift war 1511–1524 Karlstadt, 1516
Doktor beider Rechte in Rom.
4Scholastikus am Allerheiligenstift war 1514–1523 Matthäus Beskau († 1533), 1514 Doktor beider Rechte in Wittenberg. Die Reihenfolge der beiden angesprochenen Amtsträger ist
hierarchisch angeordnet (vgl. Frenz, Kanzlei, 60).
6Dekan am Domstift in Brandenburg war 1510–1524 Nikolaus Brösicke. Abb/Wentz, Brandenburg,
125.
7Domstift St. Peter und Paul in Brandenburg. Die personelle Zusammensetzung des Kapitels im Jahr 1518
ergibt sich aus dem Vergleich von Schößler, Domstiftsarchiv Brandenburg, 59, Nr. 674 mit
ebd., 138, Nr. 702.
8Zum Jurisdiktionsbezirk der Propstei Brandenburg vgl. Abb/Wentz, Brandenburg,
14.
9Geldleistungen, die anstelle der ursprünglichen Naturalleistungen für die
Personen zu entrichten waren, die als Sendrichter die Gerichtsverfahren durchführten. Vgl. Feine, Rechtsgeschichte, 377f.
10Abgabe der
Laien einer Pfarrei zur Erhaltung des Sendgerichts (Sendgeld). Vgl. Haberkern/Wallach, Hilfswörterbuch 2,
568.
11Das Cathedraticum war eine bei Gelegenheit der Jahressynode vom Klerus zu entrichtende Abgabe. Vgl.
Abb/Wentz, Brandenburg, 15. Feine, Rechtsgeschichte,
377.
12Propst am Domstift in Brandenburg war 1515–1524 Busso von Alvensleben.
13Bischof von Brandenburg war 1507–1521 Hieronymus Schulz (Sculteti).